Aslında daha önceki seyirlerde çocuklarda kasık fıtığının neden olduğunu, ne zaman tedavi edilmesi gerektiğini, laparoskopik ve açık yöntemle ameliyat yapılmasının birbirlerine olan üstünlüklerini hep anlatmıştım. Youtube videolarım arasında bulabilir veya web sitemde okuyabilirsiniz (youtube videoları için tıklayabilirsiniz açık mı laparoskopik mi?) (kasık fıtığı hidrosel nedir?). Ancak hala sık karşılaştığım bazı sorulara cevap niteliğinde bu videoyu çekmem gerektiğini düşündüm.
Çocuk Cerrahının Seyir Defterinde bu seyirde “çocuklarda kasık fıtıkları” hakkında hap bilgiler hazırladım.
Çocuklarda kasık fıtığı cerrahisi biz çocuk cerrahları tarafından en sık yapılan ikinci ameliyat türü. Erişkinlerden biraz daha farklı. Çocuklarda açık kalmış bir kanal var. Bu kanalın içerisine karın içerisindeki organlar girdiğinde çocuğun kasığı ağrılı olarak şişiyor. Erişkinlerde ise Çocuklarda görülen kasık fıtığından birkaç cm daha ortaya doğru olan karın duvarında zayıf olmaya yatkın bir üçgen alan var. O bögede zaman içerisinde gelişen zayıflama fıtık oluşuna neden oluyor. Zaten biz çocuklarda kanalı bağlayarak, genel cerrahlar da sıklıkla zayıf bölgeye yama koyarak fıtıkları tamir ediyoruz.
Tabi şunu unutmamak gerek, tıpta hiçbir şey %100 değil. Yenidoğan bebeklerde genelde %1-3 gibi görülen kasık fıtığı olasılığı, 32 haftadan erken doğanlarda %13-15lere çıkarken, ergenlerde daha az. Buna karşın çocuklarda kasık fıtıklarının neredeyse hepsi, %90 kadarı biraz önce anlattığım açık kalmış kanal şeklindeyken, biz bunlara indirek fıtık diyoruz, ergenlerde erişkin tipi direk fıtık olasılığı göreceli olarak daha artmış oluyor.
Çocuklardaki fıtığa neden olan açık kalmış kanal barsakların giremeyeceği kadar dar, sadece sıvının girip çıkmasına izin verecek kadar açıksa buna su fıtığı, bağlantısı açık hidosel diyoruz. Bunları da fıtık gibi kabul edip ameliyat ediyoruz. Ama bağlantı kapanmış, sadece testis çevresinde sıvı kaldıysa, ki bu yenidoğan bebeklerde çok sık görülür, bağlantısı olmayan hidrosel diyoruz. Bağlantısı olmayan hidrosellere 3 yaştan önce dokunmuyoruz, gerilemelerini bekliyoruz. Gerilemezlerse veya gerilemeyecek kadar büyük, karnın içerisine girecek kadar büyükse ameliyat ediyoruz.
Bu girişten sonra bana gelen bir kaç sorunun cevabı da şöyle:
Hangi çocuklarda kasık fıtığı görülme riski daha fazla?
Erken doğan, erkek çocuklarda, ebeveynlerde kasık fıtığı, inmemiş testis, hidrosel gibi kasık bölgesi sorunları olanlarda, bağ hastalığı olanlarda, kabızlık, kistik fibrozis, v-p şantı gibi karın içi basıncın artmasına neden olan durumların eşlik etmesi halinde fıtık daha fazla görülüyor.
Fıtık ameliyat edilmezse ne olur?
Kanal içerisine giren barsak gibi karın içi organlar kanala sıkışırlarsa, halk arasında “boğulmuş fıtık” denilen hadise gerçekleşmiş olur. Bunu istemeyiz. Onun için fıtığın tamir edilmiş olması gerekiyor. Aksi takdirde sıkışan barsak bölümünün dolaşımı bozulduysa o bölümü çıkarmak, sağlam tarafları birbirine dikmek gibi daha tehlikeli ameliyatlar yapmak zorunda kalabiliriz. Halbuki planlı kasık fıtığı ameliyatı yapması ve ameliyat sonrası süreci son derece kolay bir işlem.
Kasık fıtığı sıkışırsa ne olur, ne yapmak gerekir?
Bu çocuklarda ciddi bir kasık ağrısı ve kasıkta şişlik oluşur. Karında şişlik, gaz, kaka çıkaramama, kusma eklenebilir. Bu durumda önce çocuğu sakinleştirip, ağrı kesici verip elimizle dışarı çıkmış organları yavaşça tekrar kanaldan karın içerisine itmeye çalışıyoruz. İçeri itmeyi becerebilirsek ilk 24-72 saat içerisinde normal ameliyatlarını yapıyoruz. Hiç içeri itmeye uğraşmadan direk ameliyata alıp, laparoskopik olarak düzeltilmesini önerenler de var. Bizim yaklaşımımız hala önce içeri iterek ilerlemek. Ama ateş, kalp atışının hızlanması, çok ciddi ağrı, kasıktaki ciltte kızarma, lökosit sayısının artması gibi sıkışan barsağın kan akımının bozulduğuna dair bulgular varsa acil cerrahiye alınabilir.
Ameliyat sonrası süreç nasıl?
Kasık fıtığı cerrahisi biz çocuk cerrahlarını yormayan ameliyatlardan. Boğulmuş bir fıtıkla uğraşmıyorsak, planlı basit bir olguysa hastanede yatırmadan, aynı gün eve gönderiyoruz. Ama erken doğmuş bir yenidoğan bebekse amesteziden sonra olası soluk almada durma riskine karşı bebeği gözleyebilmek için bir gece yatırmak gerekebilir. İster açık, ister laparoskopik yapalım ameliyat sonrası bakımda farklılık, hareket kısıtlaması gibi durumlar söz konusu değil.
Ameliyat esnasında çocuğun alacağı anestezi çocuğa bir zarar verir mi?
Anestezi insanların komforunu artırmak için ortaya çıkmış bir bilim dalı. Bu soru çok soruluyor. Ama son yapılan yazılar sonucunda, dünyadaki sağlık örgütlerinin kabul ettiği son durum şöyle: Anestezinin çok küçük çocuklarda bir sorun teşkil edip etmediği net bilinmiyor ama yine de, üç yaş altında 3 saatten daha uzun ameliyatlardan mecbur değilsek kaçınmaya çalışıyoruz. Fıtık ameliyatı zaten oldukça kısa süren bir cerrahi.
Kısaca bana sık sorulan sorulara verdiğim yanıtlar bu şekilde. Çocuğunuzun kasığında ara ara olup geçen şişlik görüyorsanız mutlaka bir çocuk cerrahına görünmeniz uygun olacaktır.
Bir sonraki Çocuk Cerrahının Seyir Defterinde görüşmek üzere,
Mutlu kalın.
Ağustos, 2024