Klinik hayatımızda en çok karşılaştığımız sorulardan bir tanesi: “Çocuğumu ne zaman sünnet ettirmeliyim?”.
Bu konuyla ilgili sosyal medyada bir sürü içerik bulabilirsiniz. Bir de benden okuyun istedim. Çocuk Cerrahının Seyir Defteri’nde bu bölümde sünnet için en uygun zamanın hangi yaş olduğunu anlattım.
Sünnet tartışması toplumumuzda hiç bitmeyecek bir konu. Sünnet yapılmalı mı, yapılmamalı mı? Zararları var mı? Avantajları var mı? Çocuk cerrahı olunca bu soruların ardı arkası kesilmiyor. Ben size bugün bahsettiğim bu soruların cevabını anlatmayacağım. Ülkemizde din, gelenek, sağlık gibi türlü nedenlerden dolayı erkeklerin yüzde doksanından fazlası sünnet oluyorlar. Dolayısıyla da en uygun sünnet zamanlaması bize çok sık sorulan bir soru oluyor. Yani konumuz sünnetin zamanlaması.
Kimileri sünnetin psikolojik etkilerini, kimileriyse cerrahi sonrası iyileşme sürecini ön plana çıkararak değişik zaman aralıklarını öneriyorlar. Ben literatürden bulduğum yayınlara dayanarak size anlatmaya çalışayım. Burada bahsedeceğim yayınların hepsini en altta kaynak olarak bulabilirsiniz.
Çocukluk çağında değişik yaşlarda sünnet olmanın erişkinlerin cinsel aktiviteleri üzerine yapılan ileri dönük bir çalışmada, gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamış.
Fallik dönemde (3-6 yaş arası) sünnet olmanın psikoseksüel etkilerinin araştırıldığı, 302 erişkini içeren bir başka araştırmada da anlamlı bulgular ortaya çıkmamış ve bu dönemde sünnet edilmenin erişkinlerde psikoseksüel etkisi olmadığı sonucuna varılmış.
Sonra yenidoğan döneminde sünnet edilmiş erişkinler, sünnetsiz erişkinlerle karşılaştırılmış, glansın yani penisin başının üzerindeki somatosensörler karşılaştırıldığında istatiksel anlamlı değişiklik olmadığı fark edilmiş. Yani yenidoğan sünneti sonrası penis başında his kaybı olabileceği söylentilerinin aksine her iki grupta da bir farklılık yok. Sünnetin yaşı ile cinsel fonksiyon arasında bir ilişki olmadığını yazan makalelerin örneklerini artırmak mümkün.
Türk nüfusunda sünnetsiz çocukların kötü etkilendikleri, utandıkları, kendi vücut görüntülerinden rahatsız oldukları belirtiliyor. Çocukların hissettikleri sosyal stresten dolayı kendilerini bu topluma ait hissetmediklerine dair yazılar var. Bu da kafamda şu soruyu oluşturuyor: Acaba çocuk henüz bu negatif duygular içerisine girmeden mi sünnet olmalı?
Sünnetin toplum ritüel ve uygulamalarının bir parçası olması halinde, çocuğun bu durumu tehdit gibi algılamayacağı; tam tersine farkında olunca ödül olarak göreceği, kendine güveninin artacağı ve toplumun bir parçası olduğunu anlayacağını, bunun için de bütün bunları algılayabileceği bir yaşta sünnet olması gerektiğini önerenler de var.
Şimdi ben bütün bu yayınlara baktığımda yurdumuzda sünnet olmanın ileride bir problem yaratmayacağına kanaat getiriyorum. O zaman soru şu:  Sünnet cerrahisi hangi yaşta yapılırsa en rahat atlatılır?
 
Bilimsel makalelerde sünnet sonrası komplikasyon oranlarını incelersek yenidoğan döneminde %0.02-6 olan komplikasyon oranının 1-9 yaş arasında 20 kat, 10 yaşından sonra 10 kat arttığı belirtiliyor. 
Hatta çocuğunun sünnet için kendinin karar vermesinin daha doğru olduğunu düşünen ailelere sünnet yaşı arttıkça komplikasyon görülme sıklığının çok daha yüksek, rahatsızlık hissinin daha fazla olacağının ve daha uzun sürede iyileşeceğinin bilgisinin verilmesi öneriliyor.
Ayrıca cinsel yolla bulaşan hastalıklardan koruyucu etkisinden dolayı cinsel aktif yaşam başlamadan sünnet olmanın önemine dikkat çekiliyor.
Biz 1000 ebeveyn ile yaptığımız bir çalışmada en az problemin yenidoğan sünnetinden sonra görüldüğü yayınladık. Ebeveynler sünnet zamanlamasında en çok akrabalarından etkileniyorlar, sünnet yaşının seçiminde sosyal medyaya çok da kulak asmadıklarını belirtiyorlar. Ancak tüm ebeveynler daha sonra sorgulandıklarında, %40 gibi yüksek bir oranda sünnet yaşıyla ilgili yanlış karar verdiklerini düşünüyorlar.
En büyük memnuniyetsizlik oranı ise büyük yaş çocuk grubunda saptadık. İlginç olarak en çok komplikasyon görülen grup olmasa da, 6 yaş sonrası sünnet tercih eden aileler sünnet ettirdikleri yaştan en fazla pişmanlık duyan grubu oluşturuyorlardı.
En yüksek memnuniyet oranının ise %96 ile yenidoğan sünneti sonrası olduğunu tesbit ettik. 
Yine biraz detaya girdim sanırım. Bu anlattıklarımı, psikiatrist ve psikolog görüşlerini, sünnetin cinsel hayat üzerine etkilerini ve çok daha fazlasını hikayemsi bir dille anlatmaya çalıştığım “Erkek Sünnetinin Öyküsü” isimli kitabımda bulabilirsiniz.
Bu da biraz ürün yerleştirme gibi oldu ama çok özenilmiş bir kitap. İnsan çok kişiyle buluşsun istiyor.
Sonuç olarak biz ne yapıyoruz? Bence en güzel, sorunsuz sünnet dönemi yenidoğan dönemi. Tabi mutlaka bebeklere dokunmaya alışkın bir doktor, yani çocuk cerrahı bulmanız gerekiyor. Yenidoğan diye adlandırılan dönem hayatın ilk bir aylık dönemi. İlk iki hafta çok rahat oluyor, üçüncü hafta zorlaşmaya başlıyor, dördüncü hafta bebeğin farkındalığı artığı için daha zor oluyor. Zaten sonra da yenidoğan dönemi bitiyor. Onun için başka hastanede doğum yapıp sünnet için bize gelmeyi tercih edenlere mutlaka bu bilgileri veriyoruz.
Eğer yenidoğan döneminde sünnet yapılmadıysa, 1 yaşa kadar sünneti önermiyoruz. Nedeni, bu dönemde bebeklerin Michelin bebekleri gibi çok şişmiş olmaları. Bu dönemde penis yağ dokusu içerisine gömülebiliyor, iyileşme döneminde minik sıkıntılar görülebiliyor.
Bir yaş gibi yürümeler, koşmalar başlıyor, yağ dokuları azalıyor. İşte bu dönemden 3 yaşa kadar yine uygun bir dönem olabiliyor.
Her ne kadar fallik dönemde sünnet olmanın bir zararı olmayacağı söylense de psikolog ve psikiatristlerin de önerisiyle 3-6 yaş arası dönemde yapmıyoruz. Daha sonra ergenliğe kadar her yaş uygun.
Ergenlikle beraber başlayan sabah ereksiyonları daha zor bir cerrahi sonrası sürece neden olabiliyor.
Evet uzunca bir seyrin daha sonuna geldik. Youtube kanalından izlemek isterseniz türfen tıklayın, abone olun, instagramdan bizi takip edin.
Ve mutlu kalın.
Prof. Dr. Egemen Eroğlu
Temmuz 2021
Kaynaklar:
  1. Baskin LS: Neonatal Circumcision: Risks and benefits. https://www.uptodate.com/contents/neonatal-circumcision-risks-and-benefits?search=neonatal%20circumcision&source=search_result&selectedTitle=2~98&usage_type=default&display_rank=2#H1
  2. Özen MA , Eroğlu E: Sünnetin ebeveyn geri bildirimi ve tıbbi sonuçlar açısından değerlendirilmesi. Çoc. Cer. Derg. 2019;33(2):65-71 doi:10.5222/JTAPS.2019.65982 Cuceloglu EA, Hosrik ME, Ak M, Bozkurt A. The effects of age at circumcision on premature ejaculation. Turk Psikiyatr Derg. 2012;23:99–107.
  3. Armagan A, Silay MS, Karatag T, Akman T, Tepeler A, Ersoz C, et al. Circumcision during the phallic period: does it affect the psychosexual functions in adulthood? Andrologia. 2014;46:254–7.
  4. Bleustein CB, Fogarty JD, Eckholdt H, Arezzo JC, Melman A. Effect of neonatal circumcision on penile neurologic sensation. Urology. 2005;65:773–7.
  5. Aydur E, Gungor S, Ceyhan ST, Talimaz L, Baser I: Effects of childhood circumci­sion age on adult male sexual functions. Int J Impot Res 19:424-431, 2007.
  6. Banuelos Marco B, Garcia Heil JL. Circumcision in childhood and male sexual function: a blessing or a curse? Int J Impot Res 2020 Sep 29. Epub 2020 Sep 29.
  7. Yavuz M, Demir T, Dogangün B. The Effect of circumcision on the mental health of children: a review. Turk Psikiyatri Dergisi. 2012;23:63–70.
  8. El Bcheraoui C, Zhang X, Cooper CS, et al. Rates of adverse events associated with male circumcision in U.S. medical settings, 2001 to 2010. JAMA Pediatr 2014; 168:625.
  9. Morris BJ, Waskett JH, Banerjee J, et al. A ‘snip’ in time: what is the best age to circumcise? BMC Pediatr 2012; 12:20.